Mechanizm powstawania tonów

Mechanizm powstawania tonów. Ze stanowiska fizyki oba prawidłowe tony serca są w istocie rzeczy szmerami, wobec jednak przyzwyczajenia się wielu pokoleń lekarzy bezcelowe byłoby dążenie do sprostowania tej nazwy. Zgodnie z kardynalnym prawem fizyki, ciało może tylko wtedy dać dźwięk, gdy, będąc wyprowadzone ze stanu równowagi, wykonywa wskutek swej sprężystości drgania w kierunku poprzecznym naokoło osi tej równowagi. Nagła i silna zmiana napięcia tkanki, której przypisuje się dotychczas bardzo często powstawanie tonów serca, nie wywołuje sama przez się, bez drgań, żadnych dźwięków. O tym łatwo można się przekonać na prostym przykładzie. Weźmy rurkę walcowatą o ścianach niepodatnych, ze szczelnym, również niepodatnym tłokiem, zamknijmy ją na jednym końcu sprężystą błonką, wypełnijmy cieczą nie dającą się ścisnąć i posuńmy tłok ku przodowi. Bez różnicy, czy to uczynimy szybko, czy powoli, błonka wypukli się ku przodowi , napięcie jej zwiększy się, a jednak żadne drgania nie powstaną, inne bowiem części rurki nie ulegają zmianom podczas wtłaczania i cofania tłoku. Drgania wywołujące powstawanie dźwięków wykonują w prawidłowym sercu zastawki i ściana serca. Zdaniem fizjologów, w powstawaniu pierwszego tonu pierwszorzędną rolę odgrywają drgania mięśnia sercowego (ton mięśniowy) zdaniem natomiast klinicystów – drgania przede wszystkim zastawek (ton zastawkowy). Na dowód słuszności swego zapatrywania klinika między innymi przytacza następujące fakty z patologii serca: 1) pomimo znacznego przerostu lewej komory, znamiennego dla niedomykalności zastawek tętnicy głównej, tonu skurczowego na koniuszku w tej wadzie często nie bywa albo jest on bardzo osłabiony, ledwie słyszalny, zjawisko to łatwo tłumaczy się ze stanowiska zapatrywań kliniki znacznym zmniejszeniem różnicy w stopniu napięcia zastawki dwudzielnej w okresie rozkurczu i skurczu, zależnie od tego, że fala krwi wracająca do lewej komory w okresie rozkurczu unosi ku górze płatki zastawki dwudzielnej, mniejszej różnicy w napięciu towarzyszą słabsze drgania zastawki 2) w zwężeniu lewego ujścia żylnego, pomimo zaniku lewej komory, ton skurczowy na koniuszku bywa najczęściej silny, kłapiący, zależnie od silniejszych drgań zastawki dwudzielnej wskutek zwiększonej różnicy napięcia jej płatków w okresie rozkurczu i skurczu 3) ton skurczowy na koniuszku często bywa silny w ostrym osłabieniu serca gdy różnica w napięciu zastawek dwudzielnej i trój dzielnej podczas rozkurczu i skurczu wzrasta, przez co drgania zastawek stają się silniejsze. Na podstawie tych faktów sądzę, zgodnie z wielu klinicystami, że ton skurczowy na zastawce dwudzielnej i trójdzielnej zależy nie tylko od drgań mięśnia sercowego w okresie skurczu komór, a więc jest nie tylko tonem mięśniowym, ale, i to przede wszystkim, powstaje dlatego, że mięsień sercowy w chwili ku rczu dookoła zawartej w komorach krwi wywołuje jednorazowe wytrącenie z równowagi zastawek serca, a to pociąga za sobą wskutek ich sprężystości drgania ich płatków, towarzyszące drganiom samego serca. [patrz też: na czym polega leczenie kanałowe zęba, kto nie może zostać dawcą szpiku poznań, kto nie może zostać dawcą szpiku ]